Trật tự sắp xếp các bộ phận trong câu có nhiều tác dụng: thể hiện nội dung ý nghĩa, nhấn mạnh trọng tâm thông tin, tạo sự liên kết và mạch lạc về nội dung văn bản. Khi câu đứng ngoài văn bản, cùng một nội dung ý nghĩa, các bộ phận có thể đặt theo nhiều trật tự khác nhau, nhưng nằm trong VB thì chỉ có một trật tự tối ưu để thể hiện nhiệm vụ và mục đích thông tin, hoặc liên kết văn bản. Bài học “Thực hành về lựa chọn trật tự các bộ phận trong câu” chú ý đến hai tác dụng: nhấn mạnh trọng tâm thông tin và tạo sự liên kết, mạch lạc. Qua bài học chúng ta nâng cao nhận thức về vai trò, tác dụng của trật tự các bộ phận câu trong việc thể hiện ý nghĩa và liện kết ý trong văn bản và luôn có ý thức cân nhắc, lựa chọn trật tự tối ưu cho các bộ phận câu; có kĩ năng sắp xếp từ ngữ khi nói vầ viết.Dưới đây mình sẽ hướng dẫn các bạn soạn bài “Thực hành về lựa chọn trật tự các bộ phận trong câu”
SOẠN BÀI THỰC HÀNH VỀ LỰA CHỌN TRẬT TỰ CÁC BỘ PHẬN TRONG CÂU LỚP 11
I. Trật tự trong câu đơn
Câu 1 (trang 157 sgk Ngữ Văn 11 Tập 1):
a.
Nếu sắp xếp theo trật tự: “đó là 1 con dao rất sắc nhưng nhỏ” thì câu không sai về ngữ pháp và ý nghĩa vì “rất sắc” và “nhỏ” là các thành phần bình đẳng, đồng chức, cùng làm thành phần phụ cho danh từ “con dao”
Đặt trong câu văn cụ thể này thì không phù hợp với hàm ý đe doạ đối phương
b. Cách sắp xếp của Nam Cao có tác dụng xác định trọng tâm thông báo là “rất sắc”, phù hợp với hàm ý de doạ
c. tình huống này đặt “nhỏ” ở cuối câu là phù hợp.
Câu 2 (trang 157 sgk Ngữ Văn 11 Tập 1):
Cách viết thứ nhất là phù hợp vì trọng tâm thông báo là “rất thông minh”
Câu 3 (trang 158 sgk Ngữ Văn 11 Tập 1):
a. Trạng ngữ, đứng ở cuối câu: tác dụng làm cho lời kể được rõ ràng theo bước đi của thời gian: “một đêm khuya” -> “sáng hôm sau”
b. Giữa câu: có tác dụng nhấn mạnh vào thời điểm còn rất sớm. Đó là buổi sớm mai sương chưa tan. Chí phèo đã bị vứt bỏ trong cái lò gạch
c. Cuối câu: tác dụng nhấn mạnh, làm rõ về thời gian, Mị phải sống trong cảnh con dâu gạt nợ
II. Trật tự trong câu ghép
Câu 1 (trang 158 sgk Ngữ Văn 11 Tập 1):
a. Vế chỉ nguyên nhân trong câu ghép (là vì…xa xôi) cần đặt sau vế chính (Hắn..buồn)..mặt khác vê in đậm tiếp tục khai triển ý ở những câu sau:cụ thể hóa cho một cái gì rất xa xôi. Vế chính đặt trước để liên kết với những câu đi trước, còn vế phụ đi sau để liên kết dễ dàng với những câu sau.
b. Vế chỉ sự nhượng bộ (tuy..) đặt sau để bổ sung một thông tin cần thiết.
Câu 2 (trang 159 sgk Ngữ Văn 11 Tập 1):
Các câu lại trong đoạn đều nói về việc: trong các thời kì khác nhau trước đây, nhiều người nổi tiếng đã phát triển PP đọc nhanh và nắm vững nó.Tức là nó về thời kì trước đây. Còn câu đầu nói về những năm gần đây. Đây là đoạn dẫn dắt, các câu sau cụ thể hóa ý quan trọng của một vế ở câu trước. Nên:
Đặt trạng ngữ Trong những năm gần đây ở đầu câu để tạo sự đối lập với: các thời kì trước.
Đặt vế các pp đọc nhanh đã được phổ biến khá rộng (tt quan trọng) ở trước vế nó không phải là điều mới lạ => Câu c.
Nguồn Internet