Đề bài: Phân tích nhân vật người anh hùng Đăm Săn trong đoạn trích Chiến thắng Mtao Mxây
Đoạn trích mtao Mxây mang tới cho chúng ta cách nhìn độc đáo về người anh hùng Đăm Săn trong chiến công bảo vệ cho buôn làng, mang tới sự bình yên cho đất nước, qua lời kể chuyện hấp dẫn cùng với ngôn ngữ miêu tả khoa trương đã tạo nên một dấu ấn đặc sắc, chứa đựng những giá trị nhân văn, thể hiện được tính đặc trưng của sử thi.
Tron những chiến công lừng lẫy của người Ê- đê, ngất ngây lòng người nhất vẫn là đoạn chiến thắng của Mtao Mxây, chứng tỏ về bản lĩnh, tài năng và cả lòng dũng cảm phi thường cùng sức mạnh vô địch của đăm săn.
Vẻ đẹp của Đăm Săn hiện lên từ khi chàng bước chân vào lãnh địa của Mtao Mxây. Hình ảnh của Đăm Săn cùng với bạn bè đồng minh của chàng hiện lên dưới mắt của kẻ thù thực dũng mãnh với đầu đội khăn đẹp cùng với khí thế hừng hực gươm sáng như mặt trời. Thân hình ở trần như quả dưa. Mắt sáng gấp đôi gấp ba mắt thường. Những hình ảnh so sánh này càng làm đậm thêm nét phi thường của người anh hùng. Tư thế ấy gắn liền cùng với hành động thách thức chặt ống tre thành ba khúc, đổ xô hàng rào hàm chứa sức mạnh tuyệt luân của chàng.
Cuộc đối đầu của Đăm Săn cùng với Mtao Mxây là cuộc đối đầu giữa hai người tù trưởng, phẩm chất của anh hùng sử thi ở đây là sự chiến thắng bằng chính sức mạnh và cả sự can đảm, ngoài ra nó không có chỗ cho sự hèn nhát.
Qua đây chúng ta còn được chứng kiến màn múa khiên thú vị. Mtao Mxây thì thể hiện sự khoác lác khi mà tiếng khiên của hắn ta kêu lộc cộc rồi lạch cạch như những quả mướp khô còn với Đăm Săn thì đã dập tắt nhuệ khí của hắn ra bằng màn múa khiên độc đáo.
Ngôn ngữ sử thi được miêu tả đặc sắc qua: “Một bước nhảy, chàng vượt qua mấy đồi tranh. Một bước lùi, vượt qua mấy đồi mía. Tiếng gió khiển rít vù vù như dông bão, cây cối nhà cửa ở xung quanh củng nghiêng ngả. Lần múa khiên thứ hai của chàng còn ghê gớm hơn bởi dồn chứa sức mạnh trừng phạt Mtao Mxây” và sức mạnh mà chàng Đăm Săn có được còn nhờ vào sự trợ lực của người vợ Hơ Nhị khi nàng ném trâu và thuốc cho chàng để tăng sức lực lên gấp bội.
Người anh hùng sử thi luôn có mối quan hệ với lực lượng siêu nhiên. Trời đã giúp chàng đánh rơi áo giáp của Mtao Mxây. Khi không còn áo giáp, không còn gì trông hắn thật thảm hại và hèn nhạt khi chui vào chuồng heo, chuồng trâu và khi sắp chết lại buông ra những lời hết sức hèn nhát.
Khi đã giết được Mtao Mxây rồi thì chính nghĩa đã thuộc về Đăm Săn, chiến thắng được tôn vinh cùng với việc Đăm săn được sở hữu tất cả tài sản, dân làng và cả tôi tớ của hắn. Quyền sở hữu này là đặc trưng gắn với thời kỳ chuyển từ công xã thị tộc qua chiếm hữu nô lên, làm nên vinh quang của người anh hùng. Bởi thế cho nên hình ảnh ở trong sử thi được mô tả cùng với quy mô hoành tránh đó là mọi người nguyện theo Đăm Săn đông không khác gì hươi nai, lố nhố như đàn kiến, như đàn mối trắng…Chàng có thêm quyền uy, chiêng bằng,chiêng núm…của cải đã trở thành biểu tượng sức mạnh của người anh hùng.
Sau chiến thắng là lễ cúng mừng chiến thắng hào phóng, tôn vinh sự chiến thắng xứng đáng: “Hãy lấy bảy chung rượu, bảy con trâu đực, bảy con heo thiến để cúng cho Đăm Săn này đã chiến thắng Mtao Mxây, để ta được như cây cổ thụ cao vút. Dấu ấn tâm linh sau chiến thắng cho thây Trời đứng về phía Đăm Săn. Không khí hội còn náo nức tưng bừng với chiêng trống vang lừng khiên vỡ cả sàn nhà, làm bay mái tranh lợp nhà, con khỉ con vượn mải nghe mà quên đi hái trái cây, những con voi và con tê giác củng phải lắng nghe mà quên cả cho con bú”.
Ngay cả trong không khí yên bình của cộng đồng thì vẻ đẹp ấy vẫn nổi bật từ ngoại hình cho tới hành động: “mái tóc dài cuồn cuồn thả xuống một cái chiêng, uống rượu không bao giờ say, ăn uống không bao giờ thấy no”. Không những thế, ngôn ngữ phóng đại đã so sánh chàng ngang với sức mạnh của thần linh “Oai linh vang đến tận thần núi phía Đông, đến tận thần núi phía Tây”
Hình ảnh của Đăm Săn sau chiến công này được mô tả phóng đại và giống như một điệp khúc cứ vang mãi về niềm tự hào, tiêu biểu cho một cộng đồng: “Và người ta bàn tán không cùng, rằng Đăm Săn quả thật là một tù trưởng dũng cảm, không bao giờ chịu lùi bước. Chàng ta mang chăn choàng trên vai, tay đeo vòng, cầm gươm chạm trỗ sắc bén”.
Đoạn trích đã mang tới cho chúng ta cách nhìn độc đáo về người anh hùng Đăm Săn trong chiến công bảo vệ cho buôn làng, mang tới sự bình yên cho đất nước, lời kể hấp dẫn cùng với ngôn ngữ miêu tả khoa trương tạo nên dấu ấn đặc sắc, chứa đựng mọi giá trị nhân văn.
Nguồn: Bài văn hay