Phân tích bài thơ Vọng Lư Sơn bộc bố của Lí Bạch
Hướng dẫn
I. Mở bài:
– Thiên nhiên chiếm một vị trí sang trọng trong hồn thơ Lí Bạch. Với thanh kiếm hiệp sĩ và bầu rượu, túi thơ, Thi tiên đã đi tới mọi chân trời góc bể. Ở đâu có cảnh đẹp là ông tìm đến thăm thú, thưởng ngoạn và để thơ.
– Núi Hương Lô, thác núi Lư ở Giang Tây, Trung Quốc là một danh lam thắng cảnh. Bài ‘Vọng Lư Sơn bộc bố’ (Xa ngắm thác núi Lư) của Lí Bạch viết bằng thể thơ thất ngôn tứ tuyệt Đường luật (luật trắc, vần bằng):
– Có thể dẫn nguyên tác hoặc bài thơ dịch?
– Bài thơ tả.cảnh thác núi Lư tráng lệ với cảm xúc mạnh mẽ, ấn tượng sâu sắc của Lí Bạch khi đứng từ xa say sưa ngắm nhìn.
II. Thân bài:
Cảnh đẹp thác núi Lư được tả bằng mắt và bằng tưởng tượng vì nhà thơ đứng ở một nơi rất xa ngắm thác.
– Câu thứ nhất tả núi Hương Lô (núi tựa như là cái lò hương thiên tạo khổng lồ) được ánh mặt trời chiếu xuống, rọi vào, sinh ra muôn ngàn làn khói tía (tím đỏ) Vôcùng huyền ảo rực rỡ. Một nét vẽthơ mộng:
‘Nhật chiếu Hương Lô sinh tử yên’
(Nắng rọi Hương Lô khói tía bay)
– Gâu thứ hai, tả vị trí ngắm thác, ở một nơi rất xa. Núi cao, thác cao, tưởng như thác treo trên dòng sông lơ lửng, cheo leo ở phía trước. Chữ Hán ‘quải’ nghĩa treo, một động từ tả hình dáng thác núi Lư! Bó là một thi nhãn rất hình tượng và gợi cảm:
‘Dao khan bộc bố quải tiền xuyên’
(Xa trông dòng thác trước sông này)
Câu thơ dịch rơi mất chữ ‘quải’. Hai câu thơ đầu có năm chi tiết được nói đến, có núi, thác và sông, có ánh mặt trời và làn khói tía. Chữ ‘sinh’ là một vẻ động rất thần tình, gợi tả vẻ đẹp huyền diệu của núi và thác.
– Câu thơ thứ ba tả độ cao, chiều dài, tốc độ của dòng thác. ‘Phi lưu trực
há’nghĩa là chảy như bay đổ thẳng xuống, đó là độ cao, là tốc độ mạnh ghê gớm của dòng thác. Con số ước lượng ba nghìn thước tả chiều dài: chảy bay (phi lưu), các tính từ – trạng ngữ: thẳng xuống (trực há) là những vẻ động, rất thần tình:
‘Phi lưu trực há tam thiên xích’
(Nước bay thẳng xuống ba nghìn thước)
– Câu thơ thứ tư là lời thốt lên vô cùng ngạc nhiên và thú vị của Thi tiên Lí
Bạch:
‘Nghi thị Ngân Hà lạc cửu thiên’
(Tưởng dài Ngân Hà tuột khỏi mây)
Với trí tưởng tượng phi thường và cảm xúc lãng mạn bay bổng, Lí Bạch sử dụng thủ pháp nghệ thuật so sánh va thậm xưng để ví thác núi Lư kì vĩ, tráng lệ như dải Ngân Hà lấp lánh… triệu vì sao trên bầu trời. Dải Ngân Hà ấy đã rơi tự chín tầng mây cao xuống. Chữ ‘lạc’ nghĩa là rơi, rụng, là thi nhãn trong câu thơ tuyệt cú.
III. Kết bài:
– Nét đặc sắc, độc đáo của bài ‘Vọng Lư Sơn bộc bố’ là thủ pháp lấy diện để tô đậm điểm. Trên cái nền núi sông làn khói tía, Ngân Hà, chín tầng mây của bầu trời bao la, kì vĩ hiện lên thác núi Lư. Các động từ: chiếu, sinh, quải, phi lưu, lạc – là những nét vẽ đẹp rất gợi hình và gợi cảm. Hình ảnh so sánh thác núi Lư với dải Ngân Hà tuột khỏi mây là một sáng tạo kì diệu thể hiện một bút pháp nghệ thuật lãng mạn bay bổng.
– ‘Vọng Lư Sơn bộc bô’thể hiện một tình yêu thiên nhiên say đắm, một sự cảm mến nồng hậu trước vẻ đẹp gấm vóc của giang sơn.
Theo Tapchivanhoc.com