Tạp chí văn học
Làm sáng tỏ nội dung và thông điệp mà nhà văn muốn gửi gắm trong truyện ngắn Chiếc thuyền ngoài xa
Hướng dẫn
Đề bài: Trong truyện ngắn Chiếc thuyền ngoài xa ( Nguyễn Minh Châu – Ngữ văn 12) nhân Phùng và Đẩu từng có lúc thốt lên “ Thật không thể nào hiểu được, không thể nào hiểu được”.
Qua phân tích tình huống dẫn đến cảm giác ngạc nhiên, bối rối chứa đựng trong lời nói ấy của các nhân vật, anh chị hãy làm sáng tỏ nội dung và ý nghĩa thông điệp mà nhà văn muốn gửi gắm.
I. Dàn ý chi tiết
1. Mở bài
Giới thiệu tác phẩm: Chiếc thuyền ngoài xa là truyện ngắn điển hình thể hiện được vai trò tiên phong của nhà văn Nguyễn Minh Châu trong công cuộc đổi mới văn học sau 1975. Trong tác phẩm, tác giả đã hướng ngòi bút đến cuộc sống đa diện, phức tạp của cuộc sống, qua đó đồng cảm với cuộc sống và thân phận của những người lao động nghèo trên biển.
2. Thân bài
– Trong khi đang đắm chìm trong khung cảnh đẹp đẽ, tuyệt bích cùng khát khao sáng tạo nghệ thuật, nghệ sĩ nhiếp ảnh Phùng đã vô tình chứng kiến tình cảnh nghịch lí, đó là cảnh bạo lực của gia đình hàng chài.
– Điều lạ lùng hơn nữa là trước những đòn roi tàn nhẫn, lời nói vô tình của người chồng, người đàn bà không hề có phản kháng, cũng không cầu xin mà chỉ cam chịu, nhẫn nhục một cách vô lí.
– Dù đã hoàn thành bộ ảnh lịch ngày Tết nhưng Phùng vẫn quyết định ở lại một vài ngày để cùng Đẩu giúp đỡ người đàn bà.
– Người đàn bà hàng chài đã từ chối sự giúp đỡ của họ, thậm chí còn có thái độ sợ hãi, quỳ sụp xuống để cầu xin không phải bỏ chồng
–> “Không thể nào hiểu được, không thể nào hiểu được” là câu nói thể hiện sự ngạc nhiên của Phùng và Đẩu trước thái độ không sao hiểu được của người đàn bà tại tòa án huyện.
– Nghe người đàn bà trần tình, giải thích Phùng và Đẩu mới ngỡ ngàng nhận ra cái đa diện, phức tạp của cuộc sống.
–> Điều người đàn bà ấy cần ở hiện tại không phải là là giúp đỡ bỏ lão chồng vũ phu mà là giải pháp thiết thực để cuộc sống bớt đói nghèo, cuộc sống bớt lam lũ.
=> Thông qua sự ngạc nhiên của Phùng và Đẩu, tác giả Nguyễn Minh Châu đã thể hiện những thông điệp về bản chất phức tạp của cuộc đời.
– Bên trong con người cam chịu, nhẫn nhục tưởng như vô lí của người đàn bà hàng chài lại là sự cảm thông sâu sắc, sự am hiểu về cuộc sống và tình thương của chị ta dành cho chồng con.
– Cuộc sống không bằng phẳng như hình thức bên ngoài mà nó chứa đựng bao nghịch lí bên trong, từ trong chính những sự kiện đời sống đến cách hành xử của con người.
– Nguyễn Minh Châu còn thể hiện được quan niệm về nghệ thuật.
3. Kết bài
Những thông điệp mà nhà văn Nguyễn Minh Châu thể hiện trong truyện ngắn Chiếc thuyền ngoài xa không chỉ thể hiện sự tinh tế của một cây bút tài năng mà còn là kết tinh từ chính những chiêm nghiệm của nhà văn giàu trách nhiệm với cuộc đời, luôn trăn trở về cuộc sống và văn học.
II. Bài tham khảo
Chiếc thuyền ngoài xa là truyện ngắn điển hình thể hiện được vai trò tiên phong của nhà văn Nguyễn Minh Châu trong công cuộc đổi mới văn học sau 1975. Trong tác phẩm, tác giả đã hướng ngòi bút đến cuộc sống đa diện, phức tạp của cuộc sống, qua đó đồng cảm với cuộc sống và thân phận của những người lao động nghèo trên biển. Thể hiện cách nhìn nhận về cuộc sống tưởng chừng bằng phẳng, đẹp đẽ nhưng lại có những góc khuất xù xì, nghịch lí. Trong cách nhìn nhận về cuộc sống ấy, tác giả Nguyễn Minh Châu đã để hai nhân vật Phùng và Đẩu cũng là những nhân vật tư tưởng của tác phẩm thốt lên “Thật không thể nào hiểu được, không thể nào hiểu được”.
Trong khi đang đắm chìm trong khung cảnh đẹp đẽ, tuyệt bích cùng khát khao sáng tạo nghệ thuật, nghệ sĩ nhiếp ảnh Phùng đã vô tình chứng kiến tình cảnh nghịch lí, đó là cảnh bạo lực của gia đình hàng chài. Điều lạ lùng hơn nữa là trước những đòn roi tàn nhẫn, lời nói vô tình của người chồng, người đàn bà không hề có phản kháng, cũng không cầu xin mà chỉ cam chịu, nhẫn nhục một cách vô lí.
Để giúp đỡ người đàn bà khỏi cuộc sống như địa ngục “ba ngày một trận nhẹ năm ngày một trận nặng”, dù đã hoàn thành bộ ảnh lịch ngày Tết nhưng Phùng vẫn quyết định ở lại một vài ngày để cùng Đẩu giúp người đàn bà bỏ chồng. Trước sự ngạc nhiên của cả Phùng và Đẩu, người đàn bà hàng chài đã từ chối sự giúp đỡ của họ, thậm chí còn có thái độ sợ hãi, quỳ sụp xuống để cầu xin không phải bỏ chồng. “Không thể nào hiểu được, không thể nào hiểu được” là câu nói thể hiện sự ngạc nhiên của Phùng và Đẩu trước thái độ không sao hiểu được của người đàn bà tại tòa án huyện. Họ ngạc nhiên bởi hành động và lời nói của người đàn bà đều đi ngược với những logic thông thường.
Sau khi nghe người đàn bà trần tình, giải thích Phùng và Đẩu mới ngỡ ngàng nhận ra cái đa diện, phức tạp của cuộc sống. Điều người đàn bà ấy cần ở hiện tại không phải là là giúp đỡ bỏ lão chồng vũ phu mà là giải pháp thiết thực để cuộc sống bớt đói nghèo, cuộc sống bớt lam lũ. Thông qua sự ngạc nhiên của Phùng và Đẩu, tác giả Nguyễn Minh Châu đã thể hiện những thông điệp về bản chất phức tạp của cuộc đời. Những thứ diễn ra trước mắt đôi khi không giống với những điều ta tưởng tượng, suy đoán. Nếu không cố gắng tìm hiểu ta sẽ chỉ thấy hình thức bên ngoài mà không thấy được cái phức tạp, đa diện của bản chất bên trong.
Hành động bạo lực, lời nói tàn nhẫn của người đàn ông không phải thuộc bản tính con người mà do ông ta quá nghèo khổ, túng quẫn. Bên trong con người cam chịu, nhẫn nhục tưởng như vô lí của người đàn bà hàng chài lại là sự cảm thông sâu sắc, sự am hiểu về cuộc sống và tình thương của chị ta dành cho chồng con. Qua đây tác giả Nguyễn Minh Châu đã thể hiện được sự trăn trở về cuộc sống: không phải cách mạng thành công, hòa bình lập lại là con người hết khổ. Những hành động thiện chí không phải bao giờ cũng có ý nghĩa và được đón nhận theo chiều hướng tích cực.
Cuộc sống không bằng phẳng như hình thức bên ngoài mà nó chứa đựng bao nghịch lí bên trong, từ trong chính những sự kiện đời sống đến cách hành xử của con người. Cùng với thông điệp về cuộc sống, tác giả Nguyễn Minh Châu còn thể hiện được quan niệm về nghệ thuật, giữa cuộc sống và nghệ thuật luôn tồn tại khoảng trống, nếu nghệ thuật hời hợt chỉ phát hiện cái bên ngoài, cái bề nổi của sự vật thì chỉ giống như cái nhìn ngoài xa, một cái nhìn phiến diện. Từ đó tác giả đặt ra trách nhiệm của người nghệ sĩ, để sáng tạo nên những tác phẩm nghệ thuật đích thực cần biết yêu thương, đồng cảm để khám phá ra bản chất bên trong con người, kéo gần mối quan hệ giữa nghệ thuật và cuộc đời, giữa người nghệ sĩ và cuộc sống người dân.
Những thông điệp mà nhà văn Nguyễn Minh Châu thể hiện trong truyện ngắn Chiếc thuyền ngoài xa không chỉ thể hiện sự tinh tế của một cây bút tài năng mà còn là kết tinh từ chính những chiêm nghiệm của nhà văn giàu trách nhiệm với cuộc đời, luôn trăn trở về cuộc sống và văn học.
Theo Tapchivanhoc.com
