Hướng dẫn soạn văn bài ca dao dân ca Những câu hát về tình cảm gia đình

Hướng dẫn soạn văn bài ca dao dân ca Những câu hát về tình cảm gia đình

Hướng dẫn

Ca dao dân ca những câu hát về tình cảm gia đình là những bài ca dân gian ca ngợi về tình cảm thiêng liêng giữa những người thân trong gia đình. Với hướng dẫn soạn văn Ca dao dân ca những câu hát về tình cảm gia đình dưới đây sẽ là nguồn tham khảo thú vị cho quá trình học tập của các bạn. Các bạn hãy cùng tham khảo nhé!

I. Tìm hiểu về những bài ca dao dân ca những câu hát về tình cảm gia đình

Câu 1: Lời của từng bài ca dao là lời của ai, nói với ai? Tại sao em khẳng định như vậy?

Có thể căn cứ vào lời hát hoặc nội dung câu hát để xác định các câu hát ca dao là lời của ai nói với ai:

Bài 1: Căn cứ vào 4 chữ trong câu cuối cùng “ ghi lòng con ơi” thì đây là lời của người mẹ hát ru con, là lời của người mẹ nói với con

Bài 2: Lời người con gái lấy chồng xa quê nói với mẹ, nhớ về người mẹ và nhớ về quê. Thông qua cụm từ “ Trông về quê mẹ”

Bài 3: Là lời của con cháu nói với ông bà “ nhớ ông bà bấy nhiêu”

Bài 4: Căn cứ vào nội dung:

-Đây là lời của ông bà, cô bác nói với các cháu

-Đây là lời của cha mẹ dặn dò anh em trong gia đình phải biết yêu thương nhau

-Là lời anh em trong nhà

Câu 2: Tình cảm mà bài 1 muốn diễn tả là tình cảm gì? Hãy chỉ ra cái hay của ngon ngữ, hình ảnh, âm điệu của bài ca nào. Tìm những câu ca dao cũng nói đến công cha, nghĩa mẹ tương tự như bài 1

Trong bài 1, bằng lời hát ru người mẹ muốn nói với con về công ơn của cha mẹ và nhắn nhủ con phải ghi lòng tác dạ

• Bài ca dao là lời hát ru
• Sử dụng hình thức ví von quen thuộc trong ca dao. Ví “công cha nghĩa mẹ » như “núi ngất trời,” “như nước ngoài biển Đông”. Tác giả lấy lấy cái mênh mông vĩnh hằng, vô hạn của trời đất, thiên nhiên là núi và nước ngoài biển để so sánh làm nổi bật ý nghĩ công ơn cha mẹ vô cùng to lớn, không thể nào đong đếm được. Thành ngữ “Cù lao chín chữ”, chín chữ để nói về công lao cha mẹ nuôi con vất vả nhiều bề.

*Những câu ca dao khác nói về công cha, nghĩa mẹ:

« Công cha như núi Thái Sơn

Nghĩa mẹ như nước trong nguồn chảy ra »

« Ơn cha nặng lắm ai ơi

Nghĩa mẹ bằng trời chín tháng cưu mang »

Câu 3:Bài 2 là tâm trạng của người con gái đi lấy chồng xa quê. Hãy nói rõ tâm trạng đó qua việc phân tích các hình ảnh thời gian, không gian, hành động và nỗi niềm của nhân vật

Nỗi nhớ mẹ của người con gái lấy chồng xa quê trong bài ca dao này thật da diết. Điều đó thể hiện qua những từ ngữ hình ảnh:

• Chiều chiều: gợi khoảng thời gian, kéo dài, chiều chiều gợi nồi buồn, nỗi nhớ
• “Đứng ngõ sau”: ngõ sau là ngõ vắng, héo hút. Trong khoảng thời gian buổi chiều thì ngõ sau càng vằng lặng, heo hút. Không gian ấy gợi đến cảnh ngộ cô đơn của nhân vật trữ tình
• “Ruột đau chín chiều”: Chín chiều là chín bề là nhiều bề.
• Người con gái đi lấy chồng xa quê chiều chiều ra đứng ngõ sau để nhớ về quê hương, nhớ về mẹ. Đây là nỗi đau, buồn tủi của kẻ làm con khi phải xa cách cha mẹ, không đỡ đần chăm sóc được cha mẹ khi về già.

Câu 4: Bài 3 diễn tả nỗi nhớ và sự yêu kính đối với ông bà. Những tình cảm đó được diễn tả như thế nào? Cái hay của cách diễn tả đó là gì?

• Ngó lên: ý nói là trông lên để thể hiện sự tôn kính của con cháu với ông bà
• Hình ảnh « Nuộc lạt mái nhà » vừa thể hiện sự kết nối bền chặt, gắn bó, cụ thể ở đây là tình cảm huyết thống, công lao to lớn của ông bà khi xây dựng gia đình
• Cặp quan hệ từ “ bao nhiêu- bấy nhiêu” cũng gợi lên nỗi nhớ da diết của con cháu đối ông bà.
• Âm điệu thể thơ lục bát rất phù hợp thể hiện tình cảm

Câu 5: Trong bài 4, tình cảm anh em thân thương được diễn tả như thế nào? Bài ca này nhắc nhở chúng ta điều gì?

Trong bài 4, tình cảm anh em thân thương được diễn tả một cạnh cụ thể

– Lời khẳng định « Anh em nào phải người xa » cùng với chữ « cùng, chung, một” để diễn tả anh em là hai nhưng là một, cùng một cha mẹ, cùng chung sống trong một gia đình, được cha mẹ nuôi dưỡng.

– Để thể hiện tình cảm gắn bó bền chặt của an hem thì tác giả dân gian sử dụng hình ảnh tay, chân là những bộ phận rất quan trọng, luôn gắn liền với cơ thể, có quan hệ mật thiết với nhau. Lấy tay, chân để so sánh ví với tình anh em để thể hiện tình cảm an hem trong gia đình gắn bó thân thiết như chân với tay, không thể xa rời phải biết nương tựa nhau.

– Bài ca dao cũng nhắc nhở anh em trong gia đình phải hòa thuận để cha mẹ vui lòng, biết thương yêu, đùm bọc nhau

Câu 6:Những biện pháp nghệ thuật nào được cả bốn bài ca dao sử dụng?

Biện pháp nghệ thuật:

• Thể thơ lục bát
• Âm điệu tâm tình, thủ thỉ
• Những hình ảnh truyền thống, gần gũi quen thuộc
• Tình cảm trong cả bài đều là tình cảm gia đình.

II. Luyện tập

Theo Tapchivanhoc.com