Tạp chí văn học
Cảm nhận về Đất nước và nghệ thuật trong tác phẩm Đất nước Nguyễn Khoa Điềm
Hướng dẫn
Đề bài: Anh chị hãy viết bài văn nêu cảm nhận về đất nước và nghệ thuật của tác giả trong bài Đất Nước của Nguyễn Khoa Điềm
Mở bài Cảm nhận về Đất nước và nghệ thuật trong tác phẩm Đất nước Nguyễn Khoa Điềm
Đất nước là đề tài là nguồn cảm hứng bất tận của thơ văn.Mỗi nhà thơ nhà văn cảm nhận và thể hiện về chủ đề đất nước một cách khác nhau tạo thành một mạch thơ đa dạng và phong phú.Trong nền thơ ca hiện đại của dân tộc mỗi bài thơ viết về đất nước đều có một bản sắc riêng mang một bản sắc riêng mang một phong cách riêng của tác giả.Nguyễn Khoa Điềm trong đoạn trích Đất Nước của Mặt đường khát vọng thể hiện sự cảm nhận đất nước một cách vẹn toàn trong cái nhìn tổng hợp theo chiều dài lịch sử văn hóa cũng như cuộc sống đời thường gần gũi thân thiết hàng ngày.Đoạn thơ vừa giàu chất trữ tình chất suy tưởng với một giọng thơ vừa tha thiết vừa trang nghiêm,trầm lắng với những tìm tòi khám phá mới lạ tiêu biểu cho bản sắc riêng của tác giả.
Thân bài Cảm nhận về Đất nước và nghệ thuật trong tác phẩm Đất nước Nguyễn Khoa Điềm
Tác giả đã thể hiện những cảm xúc và uy tưởng về đất nước dưới dạng kể lể,trò chuyện tâm tình có vẻ phóng túng thơ nguồn cảm xúc tuôn trào dưới ngọn bút nhưng thật ra đất nước đã được nhà thơ cảm nhận một cách thống nhất tập trung trên nhiều bình diện.
Đất nước hình thành từ xa xưa một quá trình suốt bốn ngàn năm lịch sử trường tồn trong đời sống nhân dân,trong những sinh hoạt những hình ảnh gần gũi của đời sống nhân dân.
Khi ta lớn lên đất nước đã có rồi
Đất nước có trong những cái “ ngày xửa ngày xưa mẹ thường hay kể”
Đất nước bắt đầu với những miếng trầu bây giờ bà ăn
Đất nước lớn lên khi dân mình biết trồng tr mà đánh giặc
Suy nghĩ về lịch sử đất nước tác giả không điểm lại các triều đại các tên tuổi vua quan anh hùng mà coi trọng nhấn mạnh vai trò công lao của những con người vô danh nhưng họ đã đóng góp biết bao công sức xây dựng và gìn giữ đất nước.
Khi có giặc người con trai ra trận
Người con gái trở về nuôi cái cùng con
Ngày giặc đến nhà thì đàn bà cũng đánh…
Nhưng họ đã làm ra đất nước
Tác giả đã khẳng định nhân dân ta làm ra đất nước không chỉ giữ nước mà còn sáng tạo ra những giá trị vật chất,tinh thần:
Đất nước bắt đầu với miếng trầu bây giờ bà ăn
Đất nước lớn lên khi dân mình biết trồng tre mà đánh giặc…
Đất nước có từ ngày đó…
Đất nước cũng còn là một không gian không cụ thể nơi sinh tồn của cả một cộng đồng dân tộc.Không gian lãnh thổ ấy được tạo lập từ buổi sơ khai với những truyền thuyết về nguồn gốc tổ tiên
Thời gian đằng đẵng
Không gian mênh mông..
Đẻ ra đồng bào ta trong bọc trứng…
Đất nước còn là cái không gian gần gũi hình ảnh quen thuộc thiết tha trong cuộc sống hằng ngày của mỗi người chúng ta,rất bình dị và biết bao trữ tình.
Đất nước là nơi anh đến trường
Nước là nơi em tắm
Đất nước là nơi ta hò hẹn
Đất nước là nơi em đánh rơi chiếc khăn trong nỗi nhớ thầm
Tư tưởng xuyên xuốt đoạn thơ bao trùm toàn đoạn là tư tưởng đất nước của nhân dân chính quan niệm này tư tưởng này đã chi phối gợi mở nguồn cảm hứng và giúp nhà thơ sáng tạo hơn những hình tượng thơ mang đậm chất liệu của văn học dân gian.
Những người vợ nhớ chồng còn góp cho Đất nước những núi Vọng Phu
Cặp vợ chồng yêu nhau góp nên hòn trống mái…
Mỗi địa danh trên đất nước đều gắn liền với những tên tuổi nôm na,bình dị của nhân dân những người dân nào đã góp tên Ông Đốc,ông Trang,bà Đen,bà Điểm.
Và cụ thể hơn nữa gần gũi hơn nữa đất nước ở ngay trong máu thịt của mỗi chúng ta:
Trong anh và em hôm nay
Đều có một phần đất nước
Đất nước đã thấm tự nhiên vào máu thịt đã hóa thành máu xương của mỗi người vì thế sự sống của mỗi cá nhân không phải là riêng của mỗi con người mà là của đất nước.Mỗi con người đều thừa hưởng ít nhiều di sản văn hóa vật chất tinh thần của đất nước phải giữ gìn và bảo vệ để làm nên đất nước muôn đời.Từ những quan niệm như vậy về đất nước phần sau của tác phẩm tác giả tập trung làm nổi bật tư tưởng đất nước của nhân dân,chính là nhân dân là người đã sáng tạo ra đất nước.
Tư tưởng đó đã dân nhân dân tới một cái nhìn mới mẻ có chiều sâu về địa lí về những danh lam thắng cảnh trên khắp mọi miền đất nước.Núi Vọng Phu,hòn trống hòn mái… không còn là những cảnh thú thiên nhiên nữa mà được cảm nhận thông qua những cảnh ngộ,số phận của nhân dân được nhìn nhận như là đóng góp của nhân dân,sự hóa thân của những con người không tên tuổi.Chính nhân dân đã tạo dựng lên đất nước đã đặt tên đã ghi dấu vết cuộc đời mình những ngọn núi dòng sông những hiện thức cụ thể.
Và ở đâu trên khắp ruộng đồng gò bãi
Chẳng mang một dáng hình một ao ước,một lối sống ông cha…
Những cuộc đời đã hóa núi sông ta
Tư tưởng đất nước của nhân dân đã chi phối tính cách nhìn của nhà thơ khi nghĩ về bốn nghìn năm lịch sử của đất nước.Nhà thơ không ca ngợi các triều đại không nói đến những anh hùng được sử sách lưu danh mà chỉ tập chung nói đến những con người vô danh,bình thường bình dị.Đất nước trên hết của nhân dân,của những con người vô danh bình dị đó:
Họ đã sống và chết
Giản dị và bình tâm..
Nhưng họ đã làm ra đất nước
Họ đã sống và lao động chống giặc ngoại xâm họ đã giữ và truyền lại cho các thế hệ mai sau các giá trị văn hóa văn minh,tinh thần vật chất của đất nước từ hạt lúa câu tục ngữ.Mạch cảm xúc lắng lại để đến cuối cùng dẫn đến cao trào làm nổ bật nên tư tưởng cốt lõi của cả bài thơ vừa bất ngờ vừa giản dị và độc đáo:
Đất nước này là của nhân dân
Đất nước của nhân dân,đất nước của ca dao thần thoại
Một định nghĩa giản dị bất ngờ về đất nước đất nước của ca dao thần thoại nhưng vẫn thể hiện những phương diện quan trọng nhất của truyền thống nhân dân của dân tộc.Thật đắm say trong tình yêu,biết quý trọng tình nghĩa và cũng thật quyết liệt trong đấu tranh chống giặc ngoại xâm.
Kết luận Cảm nhận về Đất nước và nghệ thuật trong tác phẩm Đất nước Nguyễn Khoa Điềm
Đất nước của Nguyễn Khoa Điềm đã góp phần thêm thành công cho mảng thơ về đất nước.Từ những cảm nhận mang tính gần gũi quen thuộc đất nước không còn xa lạ trừu tượng mà trở nên thân thiết nhưng vẫn rất thiêng liêng. Đọc đất nước của Nguyễn Khoa Điềm ta không chỉ tìm về cội nguồn dân tộc mà còn khơi dậy tinh thần dân tộc trong mỗi con người Việt Nam.
Theo Tapchivanhoc.com
