Tạp chí văn học
Ý nghĩa của tình huống truyện trong việc phát triển nội dung chủ đề trong truyện ngắn Vợ nhặt
Bài làm
Ý nghĩa của tình huống truyện trong việc phát triển nội dung chủ đề trong truyện ngắn Vợ nhặt
Truyện ngắn Vợ nhặt của Kim Lân được xây dựng trên một tình huống độc đáo, lạ lùng. Trong nạn đói khủng khiếp, khi cái chết đe dọa và trở thành nỗi ám ảnh của tất cả mọi người thì anh cu Tràng bằng một cách vô tình đã có được vợ, nói cách khác là “nhặt” được vợ.
Tình huống lạ lùng không chỉ bởi chi tiết nhặt vợ có một không hai mà xem xét đến hoàn cảnh của anh Tràng – một người đàn ông xấu xí, nghèo khó sống ở xóm Ngụ cư, với gia cảnh như vậy thật khó có thể lấy vợ trong hoàn cảnh thường, lấy vợ khi nạn đói xảy ra là điều không tưởng, thế mà bất ngờ thay, Tràng lấy được vợ ngay lúc nạn đói hoành hành dữ dội. Sự kiện này gây bất ngờ cho cả người trong cuộc và cả những người chứng kiến là người dân xóm Ngụ cư, bà cụ Tứ cũng như tất cả độc giả đang theo dõi câu chuyện.
Tràng có được vợ chỉ với 2 lần gặp gỡ tình cờ, mấy bát bánh đúc cùng những lời đùa giỡn vu vơ. Tình huống nhặt vợ đầy lạ lùng này mang đến những cảm xúc phức tạp cho độc giả, vừa là những tò mò, thích thú trước câu chuyện nhặt vợ nhưng cũng là những xót xa, thương xót cho những con người nghèo khổ, những nạn nhân đáng thương của nạn đói.
Vợ là một mảnh ghép quan trọng làm nên hạnh phúc gia đình nhưng vào thời buổi đói khát lại rẻ rúng đến mức có thể dễ dàng nhặt được. Dựng vợ gả chồng là việc thiêng liêng cả đời của mỗi con người lại được diễn ra trong khung cảnh thê thảm, thiếu thốn của nạn đói. Lễ vật cho đám cưới của tràng và người vợ nhặt chỉ là những bát bánh đúc, chén nước chè, trong đêm đầu tiên nghi lễ sang trọng nhất mà anh Tràng dành cho vợ cũng chỉ có thể là hai hào dầu để thắp sáng.
Tình huống truyện độc đáo nhưng cũng thật cảm động, vừa lạ lùng lại vừa éo le. Xây dựng tình huống truyện, nhà văn Kim Lân đã thành công trong việc phát triển diễn biến câu chuyện, đồng thời tạo dựng cơ sở để nhân vật bộc lộ được những phẩm chất, giá trị đáng quý.
Có thể nói tình huống truyện đã nói lên tình cảnh éo le, thê thảm của con người trong nạn đói, bên cạnh việc đồng cảm với số phận con người, khẳng định giá trị của tình thương, của sức sống mạnh mẽ bên trong con người vẫn tỏa rạng ngay trong hoàn cảnh éo le nhất, nhà văn Kim Lân đã tố cáo sâu sắc tội ác của thực dân Pháp và phát xít Nhật, những kẻ trực tiếp gây nên thảm cảnh nạn đói năm 1945.
