Tạp chí văn học
Học sinh luôn phải học văn và môn văn là một môn chính quan trọng trong chương trình học. Vậy, có bao giờ ta nghĩ văn chương làm sao lại có tác dụng, vị trí và vai trò quan trọng đến như thế trong cuộc sống? Để tìm hiểu rõ hơn thì chúng mình cũng đi vào nội dung trong bài học Ý nghĩa văn chương.
Soạn bài Ý nghĩa văn chương
Bài làm
Bố cục bài Ý nghĩa văn chương
Chia làm 2 phần:
+ Phần 1 (từ đầu… muôn vật muôn loài): Tác giả chỉ ra được nguồn gốc của thơ ca.
+ Phần 2 ( Còn lại): Phần này nói đến nhiệm vụ và công dụng của văn chương đối với con người như thế nào.
Hướng dẫn soạn bài
Câu 1 (trang 63 sgk ngữ văn 7 tập 2) Theo Hoài Thanh, nguồn gốc cốt yếu của văn chương là gì? Hãy chú ý đến nghĩa của hai từ cốt yếu và đọc bốn dòng đầu của văn bản để tìm ý trả lời.
– Theo nhà phê bình văn học Hoài Thanh thì cho rằng “Mọi nguồn gốc cốt yếu của văn chương là lòng thương người và rộng ra thương muốn vật, muôn loài”.
– Tuy nhiên, chúng ta cũng nhận thấy được cũng sẽ vẫn có quan niệm khác: “văn chương bắt nguồn từ cuộc sống lao động của con người”
>>> Tất cả các quan niệm này không trái ngược mà tương hỗ và bổ sung lẫn nhau
Câu 2 (Trang 63 sgk ngữ văn 7 tập 2) Hoài Thanh viết: “Văn chương sẽ là hình dung của sự sống muôn hình vạn trạng. Chẳng những thế văn chương còn sáng tạo ra sự sống.. ”. Hãy đọc lại chú thích 5 rồi giải thích và tìm dẫn chứng để làm rõ các ý đó.
Văn chương được hiểu là;
– Chính những hình ảnh của cuộc sống đa dạng và phong phú, luôn luôn phản ánh cuộc sống.
+ Trong cuộc sống đa dạng nên hình ảnh dường như cũng đã lại được phản ánh trong văn chương cũng đa dạng biết bao nhiêu.
+ Ta dường như cũng lại biết được cuộc sống, mơ ước của người Việt Nam xưa kia. Đồng thời mang đến cho người ta biết đến một cuộc sống của các dân tộc khác trên thế giới.
– Văn chương còn tạo ra sự sống nữa
+ Việc thông qua văn chương ta biết một cuộc sống mơ ước của con người.
Câu 3 (trang 62 sgk ngữ văn 7 tập 2) Theo Hoài Thanh, công dụng của văn chương là gì?
Nhắc đến công dụng văn chương theo Hoài Thanh cho rằng:
– Văn chương sẽ còn giúp con người có tình cảm và gợi lòng vị tha
– Văn chương cũng sẽ gây cho ta những tình cảm ta không có, luyện những tình cảm ta sẵn có
+ Văn chương cũng sẽ mang đến cho ta nhungwxx cảm nhận cái đẹp, cái hay của cảnh vật, của thiên nhiên
+ Đồng thời văn chương như cũng lưu giữ lại dấu vết, lịch sử văn hóa của loài người
>>> Thông qua đây thì văn chương giúp con người có đời sống tinh thần phong phú. Văn chương còn giúp khơi gợi ở con người tình cảm, cảm xúc chân thật
Câu 4 (trang 62 sgk ngữ văn 7 tập 2): Văn bản ý nghĩa văn chương thuộc loại văn bản nghị luận nào? Văn nghị luận của Hoài Thanh có gì đặc sắc? Tìm một đoạn trong văn bản đế làm dần chứng và làm rõ ý đã chọn.
a, Khi nói đến ý nghĩa văn chương thuộc văn nghị luận văn chương (nội dung nghị luận về vấn đề văn chương)
b, Có thể nhận thấy được nét đặc sắc trong văn nghị luận của Hoài Thanh đó chính là vừa có lí lẽ, vừa có cảm xúc và hình ảnh
– Xét trong ví dụ như trong đoạn văn mở đầu của bài đó là “Người ta kể… nguồn gốc của thi ca.”
+ Người đọc nhận thấy ở đoạn này nghị luận về nguồn gốc của thi ca
+ Tác giả thật tài tình khi cũng đã lấy dẫn chứng từ một câu chuyện có từ xa xưa về thi sĩ Ấn Độ
Soạn bài Ý nghĩa văn chương
Luyện tập
Câu hỏi (trang 63 SGK): Em hãy giải thích câu của Hoài Thanh “Văn chương gây cho ta những tình cảm ta không có, luyện những tình cảm ta sẵn có”. Và cũng những dẫn chứng chứng minh câu nói đó:
+ Giải thích câu nói:
– Văn chương cũng đã lại gây cho ta những tình cảm ta không có: Chính văn chương có khả năng rung động và đồng thời cũng đã lại khơi gợi những xúc cảm bên trong con người như nỗi buồn, niềm vui hay đó cũng chính là sự đồng cảm.
– Văn chương cũng đã thể hiện những tình cảm mà chúng ta đã sẵn có: văn chương luôn diễn tả sâu sắc những tâm tư, tình cảm của con người. Biến tâm tư, tình cảm của con người như cũng trở nên vô cùng rõ rằng, phong phú hơn rất nhiều.
+ Dẫn chứng:
– Trong ‘Bài Sông nước Cà Mau” của tác giả Đoàn Giỏi: Tác phẩm cũng đã lại tạo cho người đọc sự xúc động trước vẻ đẹp sông nước Cà Mau. Cho người đọc được cảm nhận thấy được sông nước Cà Mau như thế nào dù người đọc chưa một lần được đến nơi này. Ta có thể coi tác phẩm này cũng chính là một tác phẩm bồi đắp tình yêu quê hương đất nước.
– Trong bài thơ “Lượm” của tác giả Tố Hữu thì cũng đã lại gây cho người đọc sự xúc động, một sự xót thương trước sự hi sinh của chú bé liên lạc trong một thời chiến tranh đã qua. Tất cả những điều này dường như cũng đã khiến người đọc cảm thấy quý trọng cuộc sống hòa bình mà mỗi người đang được tận hưởng mỗi ngày.
Ý nghĩa – Nhận xét
Thông qua lối văn nghị luận vừa có lí lẽ lại vừa có cảm xúc và hình ảnh của tác giả Hoài Thanh. Thì mỗi học sinh chúng ta dường như cũng lại cảm nhận thấy được luận điểm nổi bật nhất của văn chương. Nguồn gốc cốt yếu của văn chương là tình cảm chính là lòng vị tha. Không chỉ dừng lại ở đó ta nhận thấy được văn chương là hình ảnh của sự sống muôn hình vạn trạng một sự sống luôn thay đổi. Nơi đó lại gây những tình cảm không có, tôi luyện thêm những tình cảm sẵn có, đồng thời văn chương lại còn đóng một vai trò quan trọng trong đời sống tinh thần của nhân loại. Nếu như không có văn chương thì cuộc sống cũng sẽ trở nên vô cùng nghèo nàn và cằn cỗi.
Bài Ý nghĩa văn chương là một bài học vô cùng lý thú và bổ ích. Trên đây thì Giải Văn cũng đã mang lại cho chúng ta một bài soạn bám sát nội dung chương trình trong sách giáo khoa giúp cho các em có thể nắm bắt được nội dung chính, dễ nhớ, dễ học. Hi vọng các em cũng sẽ đồng hành cùng với Giải Văn trong các bài soạn, bài học mới!
Chúc các em học tốt!
Minh Nguyệt
Các em có thể tham khảo một số bài soạn liên quan đến chương trình Ngữ văn 7 dưới đây:
Soạn bài Tục ngữ về con người và xã hội
Soạn bài Cảnh Khuya
Soạn bài Tinh thần yêu nước của nhân dân ta
Soạn bài Những câu hát than thân
Soạn bài Những câu hát về tình yêu quê hương đất nước con người
