Tạp chí văn học
Soạn bài quê hương của Tế Hanh là một trong những việc làm cần thiết nhất. Bởi bài “Quê hương” chính là một bài thơ có vị trí quan trọng và thường được chọn để ra trong các kỳ thi. Các em học sinh cũng cần phải nắm vững những kiến thức cơ bản của bài để có thể học bài tốt nhất. Hãy tham khảo bài soạn dưới đây mà Giải văn mang đến cho các em nhé!
Soạn bài: Quê hương (Tế Hanh)
Bài làm
Bố cục của bài thơ chia làm 4 phần:
– 2 câu đầu: Tác giả đã giới thiệu chung về làng quê.
– 6 câu tiếp: Miêu tả được cảnh dân chài bơi thuyền ra khơi đánh cá.
– 8 câu tiếp: Miêu tả được cảnh thuyền cá về bến.
– 4 câu cuối: Diễn tả được một nỗi nhớ làng, nhớ biển quê hương đến tha thiết
Câu 1: Phân tích cảnh dân chài bơi thuyền ra khơi (từ câu 3 dến câu 8) và cảnh đón thuyền cá về bến (8 câu tiếp theo). Hình ảnh người dân chài và cuộc sông làng chài được thể hiện trong hai cảnh này có nét gì nổi bật đáng chú ý?
a. Miêu tả cảnh dân chài bơi thuyền ra khơi lại được miêu tả trong 6 câu (đó từ câu 3 – câu 8).
– Câu 3 – 4 trong bài thơ cũng miêu tả được thời điểm khi mà đoàn thuyền đánh cá ra khơi. Đó là vào một buổi sáng đẹp trời, lúc đó thời tiết lại rất thuận lợi cho việc đi biển. Tế Hanh miêu tả được cảnh tượng thiên nhiên lúc đó cũng thật đẹp, đó chính là bầu trời cao rộng, trong trẻo lại có cơn gió mát nhẹ. Vào buổi sáng thì bình minh nhuốm màu hồng rực rỡ trông mới thật bắt mắt làm sao. Những người dân chài là những chàng trai căng tràn sức lực họ luôn có tâm thế và luôn háo hức ra khơi.
– Câu 5 – 6: Tế Hanh khéo léo miêu tả được hình ảnh con thuyền băng mình ra khơi một cách dũng mãnh. Con thuyền cũng lại được ví như con tuấn mã đẹp và khỏe mạnh. Dùng một loạt từ ngữ diễn tả cái thế băng tới của con thuyền luôn hăng, phăng phăng và vô cùng mạnh mẽ. Hơn hết thì cũng đã gợi lại một sự khỏe khắn, sức mạnh của người dân vùng chài lưới.
– Câu 7 – 8: Diễn tả được những hình ảnh cánh buồm trắng căng phồng, cánh buồm như được no gió ra khơi được so sánh với mảnh hồn làng, đồn thời cũng đã lại sáng lên vẻ đẹp lãng mạn. Thông qua đây thì hình ảnh cánh buồm căng gió biển quen thuộc lúc này cũng bỗng trở nên lớn lao, thiêng liêng và lại mang được sự thơ mộng vừa hùng tráng thật đẹp biết bao nhiêu.
b. Với 8 câu thơ tiếp theo cũng đã miêu tả cảnh đón thuyền cá về bến sau một ngày lao động vât vả.
– Không gian ồn ào, tấp nập như được hiện diện vô cùng rõ nét trên bến khi đón thuyền về. Hơn ta nhận thấy được một niềm vui trước những thành quả lao động, tất cả dường như cũng lại gợi nhắc ra một sức sống, nhịp sống náo nhiệt của những người dân làng chài lưới nơi đây.
-Con người lao động hiện lên vô cùng khỏe khắn. Có lẽ rằng với những người dân lao động cuộc sống vất vả nhưng thi vị.
– Hình ảnh con thuyền trong bài thơ tác giả Tế Hanh cũng miêu tả cho chúng ta nhận thấy được không chỉ thấy con thuyền đang nằm im trên bến mà con thuyền lại mệt mỏi sau một cuộc hành trình dài. Con thuyền đã in sâu được tình cảm chân thành, đằm thắm và là máu thịt của tác giả trong đó.
Câu 2: Em hãy phân tích một số câu thơ sử dụng biện pháp so sánh và ẩn dụ trong bài thơ:
Cánh buồm gương to như mảnh hồn làng
Rướm thân trắng bao la thâu góp gió…
Thông qua đây thì hình ảnh cánh buồm được so sánh với mảnh hồn làng ta nhận thấy được có một cái vô hình, vô sắc thế nhưng lại được cụ thể hóa bằng hình ảnh có hình khối, đường nét, màu sắc rõ rệt. Tác giả cũng đã tinh tế khi phát hiện ra được cánh buồm như hình ảnh mang hồn người. Hình ảnh của cánh buồn vốn gắn bó, luôn được gần gũi trong cuộc sống của dân chài và dường như cũng lại trở thành một hình ảnh thơ bay bổng, giàu tính tượng trưng đến ấn tượng.
Dân chài lưới làn da ngăm rám nắng
Cả thân hình nồng thở vị xa xăm.
Câu thơ như muốn tả thực những người dân chài lưới làn da rám nắng. Nhưng cái tài ở đây chính là Tế Hanh cũng đã sử dụng biện pháp ẩn dụ thể hiện cảm nhận bằng xúc giác mà thông thường người ta phải cảm nhận bằng thị giác thân hình của người dân miền biển.
>>> Tất cả đã dậy lên được sự mặn mòi của biển, thấm đượm xúc cảm bâng khuâng và như cũng vô cùng thương nhớ của người con xa quê hương.
Soạn bài quê hương của Tế Hanh
Câu 3: Hãy nhận xét về tình cảm của tác giả đối với cảnh vật, cuộc sống và con người của quê hương
Có thể nhận thấy được tình cảm của tác giả đối với quê hương thật đằm thắm, sâu sắc. Khi mà xa quê, tác giả dường như cũng luôn luôn nhớ về quê minh với vị mặn mòi, và nhớ được cái màu xanh của biển nhớ về với cánh buồm trắng. Và nhớ về cả những con thuyền khi ra khơi và những thân hình vạm vỡ của những người dân chài nơi đây. Qủa thực nếu như không có tấm lòng gắn bó sâu nặng với con người và cuộc sống lao động mệt nhọc của làng chài quê hương thì Tế Hanh chắc chắn cũng sẽ không có được những câu thơ xuất thẩn đến như vậy.
Câu 4: Bài thơ có những đặc sắc nghệ thuật gì nổi bật? Theo em, bài thơ được viết theo phương thức biểu cảm, tự sự hay trữ tình?
– Giọng thơ mà Tế Hanh sử dụng vô cùng mộc mạc, giản dị, ngôn ngữ giàu giá trị biểu cảm.
– Tinh tế trong việc chọn lựa hình ảnh so sánh giàu hình ảnh, có giá trị biểu cảm cao, phép nhân hóa độc đáo.
– Trong bài thơ chứa đựng một phép ẩn dụ, đảo trật tự từ trong câu.
– Có được hàng loạt động từ mạnh, tính từ, phép liệt kê.
– Tác giả cũng dẫ thật tài tình khi đã sử dụng phương pháp biểu đạt tự sự đan xen miêu tả và biểu cảm.
Trên đây là toàn bộ kiến thức cần thiết nhất để học bài “quê hương” của Tế Hanh mà các em cần phải nhớ. Hi vọng bài soạn sẽ giúp ích cho các em trong quá trình học tập, tiếp thu kiến thức mới của một hồn thơ hay và độc đáo như Tế Hanh nhé!.
Chúc các em học tốt!
Minh Nguyệt
