Tạp chí văn học
Văn học Việt Nam trong giai đoạn từ thế kỉ X đến hết thế kỉ XIX đã có một sự phát triển mạnh mẽ. Cùng với sự phát triển của dòng chảy lịch sử và cuộc kháng chiến chống Pháp của dân tộc mà văn học Việt Nam cũng có một sự thay đổi vượt bậc, ngoài những chủ đề quen thuộc thì văn học giai đoạn này mang những nét đặc biệt riêng, những tác phẩm văn học ra đời nhằm ca ngợi lòng yêu nước của dân tộc, tình yêu thương đồng loại lá lành đùm lá rách và những tác phẩm ca ngợi những chiến thắng của nhân dân ta theo dòng chảy của cuộc kháng chiến. Hôm nay, mình sẽ hướng dẫn các bạn soạn bài Khái quát văn hoc Việt Nam từ thế kỉ X đến hết thế kỉ XIX Ngữ văn 10 tập 1 nhằm củng cố kiến thức và có cái nhìn khái quát hơn về văn học giai đoạn này
SOẠN BÀI KHÁI QUÁT VĂN HỌC VIỆT NAM TỪ THẾ KỈ X ĐẾN HẾT THẾ KỈ XIX NGỮ VĂN 10 TẬP 1
1. Câu 1 trang 111 SGK Ngữ văn 10 tập 1
Những điểm chung và điểm riêng của hai thành phần văn học chữ Hán và văn học chữ Nôm là:
Điểm chung:
- Văn học chữ Hán và chữ Nôm đều phát triển dựa trên cơ sở văn tự của người Hán
- Nó đều phán ánh những vấn đề chung của xã hội, tâm tư, tình cảm của con người trong giai đoạn này
- Chúng đều đem lại những giá trị rực rỡ và những tác phẩm xuất xắc phản ánh đúng những vấn đề của xã hội, đời sống, tâm tư, tình cảm … cảu con người giai đoạn này.
Điểm riêng:
- Văn học chữ Nôm ra đời muộn hơn nhiều so với văn học chữ Hán
- Thành tựu của văn học Nôm chủ yếu là thơ (văn học chữ Hán có thành tựu lớn ở cả hai mảng thơ và văn xuôi).
2. Câu 2 trang 111 SGK Ngữ văn 10 tập 1
Bảng tổng kết về tình hình phát triển của văn học Việt Nam thời trung đại là:
|
Giai đoạn văn học |
Nội dung |
Nghệ thuật |
Sự kiện văn học, tác giả, tác phẩm |
|
Từ thế kỉ X đến hết thế kỉ XIV |
Những tác phẩm mang nội dung yêu nước mang âm hưởng hào hùng |
+ Văn học chữ Hán có những thành tựu lớn với các thể loại: chính luận, văn xuôi viết về lịch sử, văn hóa, thơ phú,… + Văn học chữ Nôm: bắt đầu đặt nền móng, viết bằng ngôn ngữ dân tộc với một số bài thơ, phú Nôm |
+ Chiếu dời đô của Lí Công Uẩn + Hịch tướng sĩ của Trần Quốc Tuấn + Đại Việt sử kí của Lê Văn Hưu + Việt điện u linh tập của Lí Tế Xuyên + Phò giá về kinh của Trần Quang Khải + Tỏ lòng của |
|
Từ thế kỉ XV đến hết thế kỉ XVII |
Nội dung yêu nước mang âm hưởng ngợi ca; phản ánh, phê phán hiện thực xã hội phong kiến |
+ Văn học chữ Hán: có sự phát triển vượt bậc với nhiều thể loại, đặc biết là thành tựu của văn chính luận và văn xuôi tự sự + Văn học chữ Nôm: có sự Việt hóa thể loại tiếp thu từ Trung Quốc, đồng thời sáng tạo các thể loại dân tộc đồng thời sáng tạo các thể loại dân tộc |
+Đại cáo bình Ngô, Quân trung từ mệnh tập của Nguyễn Trãi + Truyền kì mạn lục của Nguyễn Dữ + Quốc âm thi tập của Nguyễn Trãi + Hồng Đức quốc âm thi tập của Lê Thánh Tông +Bạch Vân quốc ngữ thi của Nguyễn Bỉnh Khiêm + Tứ thời khúc vịnh của Hoàng Sĩ Khải |
|
Từ thế kỉ XVIII đến nửa đầu thế kỉ XIX |
Đòi quyền sống, hạnh phúc và đấu tranh giải phóng con người, trong đó có phần con người các nhân, nhất là người phụ nữ |
+ Phát triển văn xuôi và văn vần ở cả hai thành phần ăn học + Văn học chữ Nôm: đạt đến đỉnh cao + Văn học chữ Hán: có những thành tựu nhất định. |
+ Chinh phụ ngâm – nguyên tác chữ Hán của Đặng Trần Côn, bản dịch Nôm của Đoàn Thị Điểm + Hoàng Lê nhất thống chí của Ngô gia văn phái + Vũ trung tùy bút của Phạm Đình Hổ + Truyện Kiều của Nguyễn Du |
|
Nửa cuối thế kỉ XIX |
Yêu nước mang âm hưởng bi tráng |
+ Văn học chữ quốc ngữ xuất hiện nhưng văn học chữ Hán và chữ Nôm vẫn là chính + Sáng tác theo thể loại và thi pháp truyền thống |
+ Văn tế nghĩa sĩ Cần Giuộc, Ngư tiều y thuật vấn đáp của Nguyễn Đình Chiểu + Truyện thầy La-za-rô Phiền của Nguyễn Trọng Quản + Chuyến đi Bắc Kì năm Ất Hợi của Trương Vĩnh Kí + Chuyện giải buồn của Huỳnh Tịnh Của |
3. Cau 3 trang 112 SGK Ngữ văn 10 tập 1
Một số tác phẩm văn học đã học trong chương trình THCS để làm sáng tỏ những đặc điểm lớn về nội dung của văn học Việt Nam từ thế kỉ X đến hết thế kỉ XIX là:
- Những tác phẩm viết về chủ đề yêu nước tiêu biểu như: Sông núi nước Nam, Chiếu dời đô, Hịch tướng sĩ, Thuật hoài,…
- Những tác phẩm viết về nội dung nhân đạo tiêu biểu như: Đại cáo bình ngô, Chuyện người con gái Nam Xương, Chinh phụ ngâm, truyện Kiều,…
- Những tác phẩm viết về chủ đề thế sự như: Câu chuyện trong phủ chúa Trịnh (Vũ Trung tùy bút), Hoàng lê nhất thống chí, Lục Vân Tiên,…
4. Câu 4 trang 112 SGK Ngữ văn 10 tập 1
Văn học Việt Nam từ thế kỉ X đến hết thế kỉ XIX có những đặc điểm lớn về nghệ thuật là:
- Tính quy phạm và sự phá vỡ tính quy phạm.
- Khuynh hướng trang nhã và xu hướng bình dị
- Tiếp thu và dân tộc hoá tinh hoa văn học nước ngoài.
Cách đọc văn học trung đại có những điểm khác so với cách đọc văn học hiện đại là: Văn học trung đại thường nói về đạo lý, về cách sống và cách đối đãi, thể hiện ý chỉ, đạo làm người của người quân tử, nó chịu nhiều ảnh hướng của văn hóa Nho giáo, Khổng Tử,…. Trong đó, văn học hiện đại đi sâu vào phân tích tâm lý con người, phân tích thế giới nội tâm của con người.
Nguồn Internet
