Phân tích tùy bút “Người lái đò sông Đà” của Nguyễn Tuân

Đề bài: Phân tích tùy bút “Người lái đò sông Đà” của Nguyễn Tuân

Bài làm

Nhà vă Nguyễn Tuân được mệnh danh là một người đa tài, là bậc thầy ngôn ngữ trong nền văn học hiện đại của nước Việt Nam chúng ta. Những tác phẩm của ông viết thường chứa trong đó một sự ngông cuồng, sâu sắc một cái gì rất riêng mà chỉ có được ở Nguyễn Tuân.

Tùy bút “Người lái đò sông Đà” là một bài tùy bút vô cùng đặc sắc của tác giả. Nó thể hiện con mắt tinh tế của tác giả khi quan sát, miêu tả hình tượng người lái đò sông Đà, và con sông Đà tựa nhưng những anh hùng, và ác quỷ.

Hình tượng con sông Đà qua cái nhìn của tác giả Nguyễn Tuân thật sự như một con quỷ dữ với nhiều âm mưu thâm hiểm, còn người lái đò tựa như một người hùng trên mặt trận hải quân.

Tác giả Nguyễn Tuân đã thành công xuất sắc khi xây dựng hình tượng con sông Đà bằng chất liệu ngôn ngữ vô cùng biểu cảm phong phú và trữ tình.

Qua tài quan sát và cái nhìn của nhà văn Nguyễn Tuân, con sông Đà hiện lên lắm bệnh, có những lúc thì dở chứng hung hãn, có lúc lại dịu dàng hiền thục, rồi lâu lâu bẳn tính, cáu gắt…Có thể nói phải vô cùng sâu sắc và tinh tế, thì mới có thể nhìn và quan sát được sự chuyển biến hình ảnh của con sông Đà như vậy.

Con sông Đà hiện lên với hình ảnh vô cùng hung bạo, nó có nhiều thác ghềnh, đôi khi còn tỏ thái độ ngỗ ngược, không chảy theo bất kỳ một quy tắc khuôn khổ nào. Nhưng lắm lúc nó lại vô cùng hiền dịu, nên thơ. Con sông Đà có nhiều thành quách tựa như những trận mai phục. Đá xung quanh hai bờ sông Đà dựng thành vách, lòng sông Đà như một cái yết hầu, vô cùng nguy hiểm. Nếu chúng ta đứng từ bên này sông Đà ném một hòn đá sang bờ bên kia sẽ nghe được những âm thanh ghê rợn.

Nhà văn Nguyễn Tuân đã miêu tả bằng những cảm xúc vô cùng tinh tế, ngồi trong khoang đò qua những khúc sông ấy vào mùa hè thì thấy lạnh, những cơn gió và cái hoang sơ của con sông Đà làm người ta có cảm giác nhưng đang đứng ở một trong ngõ mà hóng vọng lên một khung cửa sổ cao tầng.

Thông qua câu văn, ta thấy được sự miêu tả, lối so sánh vô cùng độc đáo thể hiện sự sắc sảo, tinh tế của nhà văn Nguyễn Tuân. Sông Đà nhưng đẹp vô cùng hùng vĩ, hoang sơ thể hiện sự hoang dại và nhiều nguy hiểm của con sông này.

Không chỉ dừng lại ở chỗ đó, nhà văn Nguyễn Tuân còn thể hiện những bất ngờ, tinh tế khi miêu tả sự hoang sợ, hùng vĩ, đầy hung dữ hiểm ác của những gian nan khi phải vượt qua những khó khăn trên sông Đà.

Con sông Đà hiện lên như một kẻ bất chấp tất cả có thể lấy đi tính mạng của con người những ai vô tình đi qua đây mà không hiểu được bản tính của nó. Thật táo bạo, hung dữ và mạnh mẽ vô cùng.

Tác giả Nguyễn Tuân miêu tả tiếng thác réo người đọc có cảm tưởng như đang đứng trước sông Đà hoang sơ, hùng vĩ chiêm ngưỡng vẻ đẹp khó cưỡng thể hiện sự hùng vĩ của tự nhiên “Như là oán trách gì, rồi lại như là van xin, rồi lại như là khiêu khích, giọng gằn mà chế nhạo”

Khi sông Đà kêu lên tiếng thác rống lên như một ngàn con trâu mộng đang lồng lộn giữa rừng núi.

Những câu văn miêu tả với giọng văn dồn dập, gay cấn, nhiều xúc động. Một cảnh tượng hùng vĩ nguy hiểm của con sông Đà. Một cách so sánh vô cùng tuyệt vời ít khi thấy trong văn học Việt Nam.

Tác giả Nguyễn Tuân thực sự là bậc thầy ngôn ngữ ông thổi hồn vào từng trang viết, những con con chữ biết rung động, biết nói lên những nỗi niềm riêng của mình.

Người lái đò sông Đà muốn đi qua sông giống như đi qua một trận chiến người. Người lái đò sông Đà muốn đi qua thì phải chiến thắng ba trận chiến hiểm trở, táo bạo ngày. Với giọng văn vô cùng dồn dập, tác giả như đi cùng vượt thác ghềnh cùng người lái đò.

Trận thứ nhất “mặt nước hò la vang dậy quanh mình, ùa vào mà bẻ gãy cán chèo. Những con sóng như lùa vào sát nách. Trong trận chiến thứ hai “tăng thêm nhiều cửa tử để đánh lừa con thuyền vào, và cửa sinh lại bố trí lệch qua bên phía bờ hữu ngạn”

Hình ảnh con sông Đà thể hiện không khác nào một con thủy quái, giơ móng vuốt như muốn nuốt chửng người lái đò chiếc thuyền của con người bất kỳ lúc nào.

Thông qua ngòi bút tinh tế của nhà văn Nguyễn Tuân hình ảnh con sông dà dã tuân dài như một áng tóc trữ tình, có lúc ẩn hiện trong mây trời bung hoa nổ…

Tác giả Nguyễn Tuân thật tài hoa và tinh tế một hình ảnh tuyệt đẹp hiện lên giữa núi rừng Tây Bắc. Đặc biệt khi tác giả miêu tả nước sông Đà mới thật tuyệt vời và nên thơ. Những từ ngữ mượt mà, tinh tế thể hiện sự sâu sắc của tác giả Nguyễn Tuân trong phong cách miêu tả.

Con sông Đà có khi lại mang tâm trạng của một thiếu nữ đa sầu đa cảm buồn tới mênh mang và hoang dại như một bờ tiền sử. Hai bên bờ sông như mang một nỗi niềm cổ tích thời xưa. Thể hiện một nét đẹp nhẹ nhàng, chân chất nhưng vô cùng mới mẻ.

Qua đôi mắt và sự quan sát của tác giả Nguyễn Tuân hình ảnh người lái đò sông Đà và con sông Đà hiện lên thanh nên thơ, anh hùng, thể hiện sự tinh tế trong ngôn ngữ trong nghệ thuật miêu tả của tác giả. Hình tượng con sông Đà hiện lên khiến người đẹp vô cùng ngỡ ngàng trước vẻ đẹp hoang sơ, thần thiên của nơi đây. Khiến cho người đọc cảm thấy yêu thiên nhiên trên quê hương Việt Nam.

Đông Thảo