Hướng dẫn soạn văn Các phương châm hội thoại đầy đủ chi tiết nhất

Hướng dẫn soạn văn Các phương châm hội thoại đầy đủ chi tiết nhất

Hướng dẫn

Hướng dẫn soạn văn Các phương châm hội thoại sẽ cung cấp lời giải chi tiết nhất cho hệ thống câu hỏi bài học trong sách giáo khoa nhằm hỗ trợ tích cực nhất cho quá trình học tập của các bạn.

I. Phương châm về lượng

Câu 1: Vận dụng phương châm về lượng để phân tích lỗi trong các câu sau:

a. Trâu là loài gia súc nuôi ở nhà.

b. Én là loài chim có hai cánh.

Trả lời:

a. Câu (a) vi phạm phương châm về lượng vì thừa tổ hợp từ “nuôi ở nhà” trong khi ai cũng biết rằng nếu nói về gia súc thì đã hàm chứa nghĩa là vật nuôi ở nhà rồi. Việc vi phạm phương châm về lượng khiến cho câu văn trở nên thừa thãi, khó hiểu.

b. Câu (b) vi phạm phương châm về lượng vì thừa tổ hợp từ “có hai cánh”. Bởi tất cả mọi người đều biết rằng các loài chim đều chỉ có hai cánh. Vi phạm phương châm về lượng khiến cho câu văn trở nên dài dòng, khó hiểu dễ mắc phải lỗi diễn đạt.

Câu 2: Hãy chọn các từ cho bên dưới để điền vào chỗ trống (…) trong các câu sau cho thích hợp:

a. Nói có căn cứ chắc chắn là: ( Nói có sách, mách có chứng).

b. Nói sai sự thật một cách cố ý nhằm che dấu điều gì đó là: ( Nói dối).

c. Nói một cách hú họa, không có căn cứ là: ( Nói mò).

d. Nói nhảm nhí, vu vơ là: (Nói nhăng nói cuội).

e. Nói khoắc lác, làm ra vẻ tài giỏi hoặc nói những chuyện bông đùa, khoác lác cho vui là: (Nói trạng).

II. Phương châm về chất

Câu 1: Đọc truyện cười sau và cho biết phương châm hội thoại nào đã không được tuân thủ

( Truyện cười “Có nuôi được không” SGK trang 11).

Trả lời:

Trong truyện cười trên phương châm hội thoại bị vi phạm đó là phương châm về lượng, Sở dĩ nói như vậy bởi anh có vợ sinh non đã hỏi một câu thừa thãi rằng “Rồi có nuôi được không?” trong khi phần trước anh bạn đã nói rõ ràng rằng bà tôi sinh ra bố tôi cũng đẻ non hai tháng. Nếu không nuôi được thì làm sao anh bạn có thể ra đời. Tuy nhiên cũng chính sự vi phạm phương châm về lượng này đã tạo ra yếu tố hài hước cho câu chuyện.

Câu 2: Vận dụng những phương châm hội thoại đã học để giải thích vì sao người nói đôi khi phải dùng những cách diễn đạt như

a. Như tôi được biết, tôi tin rằng, nếu tôi không lầm thì, tôi nghe nói, theo tôi nghĩ, hình như là…

b. Như tôi đã trình bày, như mọi người đều biết.

Trả lời:

a. Người nói đã dùng cách diễn đạt như trên nhằm đảm bảo sự tuân thủ những quy định của phương châm về chất trong trường hợp những thông tin mà người nói định truyền tải chỉ là ý kiến cá nhân hay nghe được từ đâu đó. Là những thông tin chưa được kiểm chứng, xác thực một cách rõ ràng. Người nói cần đảm bảo cho người nghe hiểu rõ tính xác thực của thông tin mình định đưa ra.

b. Đôi khi trong thuyết trình hoặc trong hội thoại, người nói thường dùng những cách diễn đạt như trên nhằm đảm bảo phương châm về lượng. Những cách nói này thường dùng để nhấn mạnh ý hoặc có thể dẫn ý, người nói cần tổng kết lại được vấn đề then chốt để đảm bảo tất cả mọi người trong cuộc hội thoại đều phải nắm được thông tin quan trọng nhất.

III. Luyện tập

Câu 1: Giải thích nghĩa của các thành ngữ sau và cho biết những thành ngữ này vi phạm phương châm hội thoại nào:

• Ăn đơm nói đặt: Nói những điều vu khống, không có cơ sở chắc chắn có thể nhằm mục đích đặt điều, bôi nhọ người khác.
• Ăn ốc nói mò: Nói linh tinh, nói những điều không có căn cứ chắc chắn.
• Ăn không nói có: Nói những điều không có thực, nhằm đặt điều cho người khác.
• Cãi chày cãi cối: Tranh cãi một cách gay gắt, tuy nhiên lại không có lí lẽ đủ để thuyết phục người khác.
• Khua môi múa mép: Nói những điều khoác lác, không đúng sự thật.
• Nói dơi nói chuột: Nói linh tinh và chưa hẳn đã đúng sự thật.
• Hứa hưu hứa vượn: Nói những điều để lấy lòng người khác trong chốc lát rồi cuối cùng lại không thực hiện.

• Tất cả các thành ngữ trên đều vi phạm phương châm về chất đều là những cách nói lung tung, không đúng sự thật hoặc không có bằng chứng xác thực rõ ràng.

Theo Tapchivanhoc.com