Tạp chí văn học
Hoàng Lê nhất thống chí là một tác phẩm độc đáo viết theo thể loại tiểu thuyết lịch sử. Tác giả Ngô Gia Văn Phái bằng sự tài tình, khéo léo của mình đã viết lên một tác phẩm mang được giá trị lịch sử cùng với đó là thể hiện được sự ngợi ca Nguyễn Huệ. Để tiếp cận được thể loại mới này của tác phẩm thì các em học sinh cũng cần đọc, học và soạn bài. Giải văn hôm nay sẽ hướng dẫn cho bạn có được bài soạn văn Hoàng Lên Nhất Thống Chí hay dưới đây:
Soạn bài Hoàng Lê Nhất Thống Chí
Bài làm
Bố cục Hoàng Lê Nhất Thống Chí
– Phần 1 (từ đầu cho đến “ngày 25 tháng Chạp năm Mậu Thân (1788)): Khi đứng trước tình thế quân Thanh đang ồ ạt kéo vào xâm lược nước ta. Lúc này đây thì vua Lê thụ phong, Bắc Bình Vương Nguyễn Huệ đã lên ngôi hoàng đế, ông cũng đã hạ lệnh xuất quân và thân chinh đánh giặc.
– Phần 2 (Phần tiếp theo cho đến “rồi kéo vào thành”): Phần này cũng đã miêu tả chiến thắng thần tốc của đạo quân dưới sự dẫn dắt tài ba và mang được một sự trí lược của vua Quang Trung.
– Phần 3 (đoạn còn lại): Phần 3 này cũng diễn tả được quân Thanh đại bại và tình cảnh thảm hại của vua tôi Lê Chiêu Thống.
Hướng dẫn soạn bài
Câu 1: Tìm đại ý và bố cục đoạn trích.
Như ở trên
Câu 2: Qua đoạn trích tác phẩm, em cảm nhận hình ảnh người anh hùng dân tộc Quang Trung – Nguyễn Huệ như thế nào? Theo em, nguồn cảm hứng nào đã chi phối ngòi bút tác giả khi tạo dựng hình ảnh người anh hùng dân tộc này?
Chúng ta có thể nhận thấy được hình tượng Quang Trung – Nguyễn Huệ cũng lại được xây dựng chân thực, đồng thời cũng vô cùng sinh động với hành động, trí tuệ hơn nữa đó chính là tài điều binh khiển tướng, mưu lược… của một vị anh hùng dân tộc đáng tự hào.
– Hành động mạnh mẽ, quyết đoán của vua Quang Trung được thể hiện
+ Khi mà tiếp được tin báo quân Thanh chiếm đóng Thăng Long thì ngay lập tức cũng đã liền họp các tướng sĩ, định thân chinh cầm quân đi ngay.
+ Khi lên ngôi hoàng đế thì đốc suất đại binh ra Bắc dẹp giặc.
+ Khi ông gặp Nguyễn Thiếp để hỏi cơ mưu.
+ Việc làm tiếp theo đó chính là tuyển mộ quân lính ở Nghệ An như duyệt binh hay phủ dụ quân sĩ, lên kế hoạch tiến quân đánh giặc.
– Không chỉ vậy, trí tuệ sáng suốt, mẫn cán và có tài thao lược, điều binh khiển tướng tài tình được thể hiện:
+ Khi phân tích tình hình thì cũng nhanh chóng đưa ra những quyết định tiến quân tiêu diệt giặc.
+ Sử dụng những lời lẽ sắc bén, chặt chẽ và đồng thời cũng lại kích thích được tinh thần tự tôn dân tộc của tướng sĩ: lời phủ dụ.
+ Ông cũng đã cạch kế hoạch đánh giặc như nào cho không bị hao binh tổn tướng, ông sử dụng chiến lược, chiến thuật hợp lí và vô cùng độc đáo (cách hành quân thần tốc, cách chống lại súng của giặc, chiến thuật nghi binh…)
+ Quan trọng hơn ông cũng lại biết dùng người đúng sở trường, ở đoản, đối đãi công bằng nhất.
– Có thể nhận thấy được chính chí quyết chiến quyết thắng, tầm nhìn xa trông rộng luôn luôn mạnh bạo, tự tin chính trong kế sách đánh giặc. Không những thế còn thể hiện ở sự tính toán trước sau chu toàn tìm được phương thức đối đãi với giặc ngay cả lúc chiến thắng.
Tác giả Ngô gia văn phái cũng đã miêu tả được hình tượng vua Quang Trung hiện lên với đầy đủ những phẩm chất của một vị anh hùng. Quang Trung cũng mang vẻ đẹp oai phong lẫm liệt và nói thêm là tác giả Ngô gia văn phái lại luôn trung thành với nhà Lê chính vì thế mà ông viết về Quang Trung với một sự ngợi ca. Ông đứng trên tinh thần dân tộc mà phản ánh. Chính vì lý do này mà lại càng tạo ra cho tác phẩm có được sức thuyết phục, tính chân thực cao nhất. Đồng thời cũng đã lại chứng tỏ tinh thần tôn trọng sự thật lịch sử. Và có thể nói đây cũng là điểm đặc sắc của thể loại tiểu thuyết lịch sử.
Soạn bài Hoàng Lê Nhất Thống Chí
Câu 3: Sự thảm bại của quân tướng nhà Thanh và số phận bi đát của vua tôi Lê Chiêu Thống phản nước, hại dân đã được miêu tả như thế nào? Em có nhận xét gì về lối văn trần thuật ở đây?
– Thông qua đoạn trích cũng miêu tả rõ sự thảm bại của bọn quân tướng nhà Thanh, nó cũng đã tiêu biểu là Tôn Sĩ Nghị. Tôn Sĩ Nghị cũng chính là một tên tướng bất tài, kiêu căng luôn có thói tự mãn, chủ quan khinh địch:
+ Nhân vật Tôn Sĩ Nghị được tác giả miêu tả đó là: sợ mất mật, ngựa không kịp đóng yên, người không kịp mặt áo giáp chuồn trước qua cầu phao.
+ Quân lính thì phải run rời sợ hãi, bỏ chạy tán loạn, xéo lên nhau mà chết.
+ Các quân sĩ các doanh – nghe tin hoảng hồn mà tan tan tác bỏ chạy, tranh nhau qua cầu, xô đẩy nhau rơi xuống sông khiến cho nước sông Nhị Hà cũng phải tắc nghẽn không chạy được nữa.
– Còn với số phận của bọn vua tôi phản dân, hại nước thì cũng thảm hại không kém:
+ Lê Chiêu Thống cũng chỉ vì lợi ích của dòng họ, vị thế nhà Lê mà trở thành những kẻ phản động và lại như cõng rắn cắn gà nhà, đi ngược lại quyền lợi của dân tộc.
+ Lũ giặc chạy bán sống bán chết, cướp cả thuyền dân qua sông, mấy ngày không ăn.
Thông qua đoạn văn cũng đã thật tài tình khi miêu tả chân thực tình cảnh như cũng khốn quẫn của vua Lê Chiêu Thống. Nhưng một điều độc giả cũng nhận thấy rất rõ đó chính là chút xúc động của người bề tôi được thể hiện.
Câu 4: Ngòi bút của tác giả khi miêu tả hai cuộc tháo chạy (một của quân tướng nhà Thanh và một của vua tôi Lê Chiêu Thống) có gì khác biệt? Hãy giải thích vì sao có sự khác biệt đó.
Xét về bút pháp của tác giả khi mà dày công miêu tả hai cuộc tháo chạy (một của quân tướng nhà Thanh, một của vua tôi Lê Chiêu Thống)
+ Có thể nhận thấy được cảnh tháo chạy của quân tướng nhà Thanh được miêu tả dưới cái nhìn hả hê, một cái nhìn cũng vô cùng mãn nguyện của người thắng trận khi đứng trước sự thất bại đến thảm hại của kẻ thù
+ Miêu tả cảnh bỏ chạy của vua tôi Lê Chiêu Thống thì cũng được tác giả miêu tả dài hơn, âm hưởng chậm hơn để có thể toát lên vẻ chua xót, ngậm ngùi.
Người đọc cũng nhận thấy được sở dĩ có sự khác biệt đó là vì khi mặc dù tôn trọng tính khách quan trong phản ánh thế nhưng không thể chối bỏ được thái độ chủ quan khi quan sát, cách nhìn nhận sự việt. Nhất là đối với quân tướng nhà Thanh, tác giả cũng đã thật tài tình khi miêu tả với một tâm thế khác với khi miêu tả cuộc tháo chạy của vua tôi Lê Chiêu Thống vì đâu cũng là vương triều mà người viết cũng đã phụng thờ.
Minh Nguyệt
Trên đây là nội dung bài soạn Hoàng Lê nhất thống chí đầy đủ, dễ hiểu nhất cho học sinh. Bài soạn khá chi tiết và trả lời đúng trọng tâm, bám sát chương trình học để tiện cho các em theo dõi.
Chúc các em học tốt!
