Tạp chí văn học
Lập dàn ý cho đề bài sau: Em hãy giải thích và bình luận câu ca dao”Cầm vàng mà lội qua sông Vàng rơi không tiếc, tiếc công cầm vàng”.
Bài làm
A, Mở bài:
-Dẫn dắt vấn đề:
Trong cuộc sống, không ít lần chúng ta gặp thất bại, cũng có khi chúng ta đầu tư rất nhiều công sức, tình cảm vào một việc gì đó và tưởng chừng thành công nằm trong tầm tay nhưng rốt cuộc, kết quả hoàn toàn trái ngược.
-Nêu câu ca dao ra:
Cầm vàng mà lội qua sông
Vàng rơi không tiếc, tiếc công cầm vàng.
B, Thân bài:
-Giải thích:
+Vàng: Được hiểu chung những thứ quý giá: quý như vàng, đắt như vàng…
+Cầm vàng là có trong tay một cái gì đó rất có giá trị. Lội qua sông có nghĩa là ta đang cố vượt qua khó khăn, trở ngại.
+ Vàng rơi: như ý nói vật quý mất cũng không tiếc mà chỉ tiếc công giữ gìn nó thôi.
>>>Nếu như ta chỉ hiểu như vậy chỉ là hiểu trên bề mặt ngôn từ – nghĩa tường minh chứ chưa hiểu được nghĩa hàm ẩn của nó. Vậy, vật quý kia là gì? Một hiện thực tuyệt vời? Một ước mơ huy hoàng? Hay một thứ gì khác? Lời ẩn dụ thật quá ngắn gọn quả thực gây ra sự khó để hiểu. Cả câu thì có một cụm từ “tiếc công” may ra có thể là một gợi ý.
+ “Công cầm vàng” thì có thể là không thấy nhưng thấy công phu bỏ ra theo đuổi, nhen nhúm, bồi đắp cho một mối tình. Còn vàng thì ắt hẳn không phải chỉ rơi mà biến mất dạng, mất tăm, hoặc tình chẳng bén mà lại tan vỡ phũ phàng.
>>>Vậy sự thất bại nào mà câu ca dao này muốn nói, trước hết là sự thất bại về tình yêu. Giọng điệu câu ca có gì như bẽ bàng, như rất chua chat đến nghẹn lời. Có thể hình dung ra sự tình như thế này được chăng: Từ chỗ quen nhau, hiểu nhau, yêu nhau đến chỗ hẹn ước, thề nguyện gắn bó trăm năm. Tình yêu ấy dường như không phải tự nhiên mà có. Nó chắc chắn phải trải qua ngọt bùi, đắng cay, thử thách.
+Vì thế, và chính bởi vậy mà nó quý giá hơn mọi thứ trên đời. Những ý nghĩ hạnh phúc đã gần kề, ai ngờ sóng gió dẫn tới ly tan, nước mây đôi ngả. Người yêu đã xa, đã rời bỏ anh, hoặc anh không giữ được người yêu. Sóng gió ấy quá lớn lao, lớn đến mức không thể vượt qua nên người trong cuộc chỉ còn biết ngậm ngùi, than thở. Mình than với mình rồi lặng đi trong niềm xót đau, chua chát.
-Bàn luận
+Nhưng thực tế ở đời chứng minh cho ta thấy thất vọng trong tình yêu không chỉ có một lối thoát duy nhất là chết mòn vì tương tư, chắn chắc rằng vết thương trên da thịt dần dần sẽ lành và vết thương trong lòng cũng vậy.
+ Có đau khổ tột cùng một thời gian nhưng theo ngày tháng, nỗi khổ ấy sẽ nguôi dần. Người ta sẽ tỉnh ra và nghĩ lại quan trọng hơn là họ sẽ vượt qua
>>> Có thể nói khi tình yêu đã mất, vàng đã rơi, công bỏ ra cũng chẳng ít, nhưng tiếc làm chi! Chỉ tiếc công bỏ ra bấy lâu nay đã vun vén, xây đắp mối tình vàng ngọc kia mà thôi. Bởi tình này một khi đã mất còn tìm tình khác được, chứ công lao đã bỏ ra, thời gian đã mất đi làm sao tìm lại được? Tiếc công cầm vàng là phải vậy chăng?
-Bàn luận mở rộng vấn đề
Từ lĩnh vực tình yêu, ta có thể mở rộng ra và nâng cao ý nghĩa của câu ca dao trên sang lĩnh vực khác. Không phải chỉ là tình yêu mà có thể là một ước mơ tốt đẹp: đỗ đạt cao, tài năng lớn, làm giàu nhanh… Việc theo đuổi một ước mơ như thế phải tốn bao công sức, tiền bạc, thời gian. Nhưng cuối cùng mơ ước chẳng được, chỉ tiếc cho công lao đã bỏ ra để theo đuổi ước mơ đó.
C, Kết bài:
-Bài ca dao như là một lời khuyên thiết thực và chân thành về chuyện theo đuổi những mơ ước đẹp đẽ ở đời.
