Chất trữ tình và triết lí sâu lắng trong bài thơ Sang thu của Hữu Thỉnh

Chất trữ tình và triết lí sâu lắng trong bài thơ Sang thu của Hữu Thỉnh

Hướng dẫn

Đề bài: Sang thu của Hữu Thỉnh không chỉ tái hiện bức tranh thiên nhiên sống động khi đất trời sang thu mà còn thể hiện nhiều triết lí sâu lắng. Em hãy phân tích chất trữ tình và triết lí sâu lắng trong bài thơ Sang thu.

I. Dàn ý chi tiết

1. Mở bài

Giới thiệu tác giả Hữu Thỉnh và bài thơ Sang thu: Trong khoảnh khắc giao mùa, đất trời có những chuyển biến vừa nhẹ nhàng uyển chuyển nhưng cũng rất rõ rệt, nhà thơ Hữu Thỉnh đã cảm nhận những biến chuyển tuyệt vời đó trong tác phẩm “Sang thu”.

2. Thân bài

-Phân tích chất trữ tình trong bài thơ Sang thu:

+ Từ “Bỗng” thể hiện sự ngỡ ngàng, ngạc nhiên trước sự xuất hiện của mùa thu, nó đến nhẹ nhàng mà cũng đột ngột quá.

+ Hương ổi cứ lan tỏa vào không gian, phả vào trong cơn gió heo may, như một sức mạnh vô hình đang lan tỏa cả về cảm xúc.

+ Màn sương “chùng chình” mang vẻ thong dong, thư thả và nhẹ nhàng, khiến cho tác giả vẫn còn nghi vấn “thu đã về?”

-Phân tích chất triết lí sâu lắng trong bài thơ Sang thu:

+ Khi đời sống vừa “sang thu” lòng người cũng mang những trăn trở và xúc động.

+ “Sương chùng chình qua ngõ” hay “ Sông được lúc dềnh dàng” chính là đang nói về cuộc sống của những con người vừa bước qua chiến tranh, trong thời chiến họ xông pha, đến bây giờ mới được nghỉ ngơi, nên mới cho phép “dềnh dàng” như thế

3. Kết bài

Ý nghĩa của bài thơ Sang thu: Như vậy, có thể thấy, bài thơ “Sang thu” đã mang thu về với cả đất trời và lòng người, nhà thơ bằng tâm hồn tinh tế, nhạy cảm và sâu lắng đã mang lại một bức tranh trữ tình ẩn chứa triết lí về khoảnh khắc sang thu.

II. Bài tham khảo

Hạ tàn – thu sang, đó là một quy luật khách quan và tất yếu của tự nhiên, không thể nào thay đổi. Trong khoảnh khắc giao mùa, đất trời có những chuyển biến vừa nhẹ nhàng uyển chuyển nhưng cũng rất rõ rệt, nhà thơ Hữu Thỉnh đã cảm nhận những biến chuyển tuyệt vời đó trong tác phẩm “Sang thu”. Bài thơ là sự cảm nhận đầy chất trữ tình của nhà thơ về bức tranh mùa thu, bên cạnh đó còn chứa đựng những triết lí sâu sắc về cuộc đời và con người.

Trước hết ta bàn về chất trữ tình trong bài thơ, bài thơ “Sang thu” chính là cái nhìn và sự cảm nhận đầy mới mẻ và tình tế của tác giả về bức tranh mùa thu lúc giao mùa, trong cảm nhận của ông và trong bức tranh ấy đều mang đậm chất trữ tình.

“Bỗng nhận ra hương ổi…

Hình như thu đã về…”

Trong biết bao hương vị thân quen, nhà thơ lại giật mình trước hương ổi đầu mùa ngọt ngào, nó tượng trưng cho hương vị của làng quê bắc bộ thân thương, đánh thức những kỉ niệm thời thơ ấu. Từ “Bỗng” thể hiện sự ngỡ ngàng, ngạc nhiên trước sự xuất hiện của mùa thu, nó đến nhẹ nhàng mà cũng đột ngột quá. Hương ổi cứ lan tỏa vào không gian, phả vào trong cơn gió heo may, như một sức mạnh vô hình đang lan tỏa cả về cảm xúc. Màn sương “chùng chình” mang vẻ thong dong, thư thả và nhẹ nhàng, khiến cho tác giả vẫn còn nghi vấn “thu đã về?”.

“Sông được lúc dềnh dàng…

Vắt nửa mình sang thu”

Sự hiện diện của mùa thu không còn mơ hồ nữa mà đã rõ rệt hơn, hiện hữu trong thiên nhiên và tạo vật. Trời đất đã nhuốm màu thu sang, dòng sông chảy lững lờ, khoan thai, mềm mại, đàn chim thì vội vã cho những chuyến hành trình mới. Đẹp nhất chính là đám mây mùa thu còn vương chút nắng hạ, từ giây phút giao mùa nhà thơ đã cho người đọc cảm nhận rõ tín hiệu sang thu của đất trời. Không dừng lại ở những rung động trước thiên nhiên đất trời, một người vừa đi qua chiến tranh như tác giả còn cho ta những cảm nhận về cuộc sống và con người sau chiến tranh chuyển sang hòa bình.

Khi đời sống vừa “sang thu” lòng người cũng mang những trăn trở và xúc động. “Sương chùng chình qua ngõ” hay “ Sông được lúc dềnh dàng” chính là đang nói về cuộc sống của những con người vừa bước qua chiến tranh, trong thời chiến họ xông pha, đến bây giờ mới được nghỉ ngơi, nên mới cho phép “dềnh dàng” như thế. “Chim bắt đầu vội vã” lại ám chỉ những con người đang sống thức thời, vội vã chạy theo ngược xuôi với thăng trầm của xã hội mà không có cho mình những con đường riêng, ý chí phấn đấu và quyết tâm của bản thân mình. Bên cạnh đó còn có lớp người xúc động và luyến tiếc khi nhận ra tuổi trẻ đã qua đi, còn quá nhiều việc chưa làm được và cần khẩn trương hơn vì thời gian không hề đứng đợi:

“Sấm cũng bớt bất ngờ

Trên hàng cây đứng tuổi”

Tuy nhiên trong hoàn cảnh nào đi nữa, con người vẫn hãy tự tin và đón nhận tất cả, không run sợ trước những biến cố cuộc đời, đó là lời tâm sự của nhà thơ nói riêng và lớp người đi trước nói chung dành cho thế hệ sau.

Như vậy, có thể thấy, bài thơ “Sang thu” đã mang thu về với cả đất trời và lòng người, nhà thơ bằng tâm hồn tinh tế, nhạy cảm và sâu lắng đã mang lại một bức tranh trữ tình ẩn chứa triết lí về khoảnh khắc sang thu.

Theo Tapchivanhoc.com