Tạp chí văn học
Phân tích bài thơ Đi đường của Hồ Chí Minh
Bài làm
Không có con đường nào dẫn tới thành công mà trải đầy hoa hồng, không có thành công nào đạt được mà không phải vượt qua khó khăn. Hồ Chí Minh đã từng gửi gắm những chân lý của việc đi đường qua bài thơ Tẩu lộ:
“Tẩu lộ tài tri tẩu lộ nan
Trùng san chi ngoại hựu trùng san
Trùng san đăng đáo cao phong hậu
Vạn lý dư đồ cố miện gian”.
Có đi đường người ta mới thấy đường đi có nhiều chông gai trở ngại. Nếu chỉ ngồi một chỗ giương đông kích tây, khua môi múa mép thì ta sẽ không thể biết được rằng việc đi đường nhiều khó khăn chừng nào. “Tẩu lộ” ở đây là sự va vấp thực tế, là việc cọ xát, tiếp xúc với thực trạng cuộc sống. Có va chạm con người mới biết được rằng chặng đường đi phải đối mặt với chông gai thách thức. Những chông gai ấy là: “Núi cao rồi lại núi cao trập trùng”, núi cao liên tục nối tiếp nhau tựa như những khó khăn trắc trở. Tính từ “trập trùng” gợi sự kéo dài liên miên không dứt, sự nối tiếp đằng đẵng không hồi kết. Núi cao ở đây là hình ảnh ẩn dụ tượng trưng cho những khó khăn, gian khổ trên chặng đường đi của tác giả và công việc của người đi đường là phải vượt qua được những khó khăn ấy. Có câu “Thất bại là mẹ thành công”, thất bại ngày hôm nay sẽ là thành công của mai sau bởi từ thất bại ấy ta biết rút kinh nghiệm, biết cố gắng phấn đấu và hoàn thiện ở những lần sau.
Điệp từ “tẩu lộ” và “trùng san” vừa cho thấy hình ảnh đường đi dài thăm thẳm và trắc trở chông gai lại gợi sự trập trùng, tiếp nối không ngừng của những gian khổ trên đường đi của người đi đường.
Dù khó khăn, gian nan là vậy nhưng nếu người đi đường có ý chí quyết tâm, bền bỉ đi đến cùng con đường thì kết quả thu về cũng vô cùng mỹ mãn.
“Núi cao lên đến tận cùng,
Thu vào tầm mắt muôn trùng nước non”.
Càng lên cao thì tầm nhìn của con người càng rộng và càng xa, phong cảnh cũng càng hữu tình. Nếu như người đi đường kiên trì vượt qua quãng đường dài gian khổ thì cuối cùng họ sẽ lên đến đỉnh cao, được nhìn xa trông rộng được thu vào tầm mắt cảnh quan thiên nhiên, sơn thủy hữu tình, được ngắm những thứ mà không ai có thể ngắm, được cảm nhận những điều mà người khác không cảm nhận được. Điều này cũng có nghĩa, nếu chúng ta kiên trì theo đuổi con đường của mình đi thì cuối cùng thành quả mà chúng ta thu về sẽ là những thành công cùng trái ngọt.
Con người dù là trong học tập, công việc hay cuộc sống đều sẽ gặp phải những khó khăn, trướng ngại, điều quan trọng là chúng ta có đủ bản lĩnh, sự kiên trì để theo đuổi nó đến cùng hay không? Những người dễ nản lòng, bỏ cuộc, dễ dàng thối chí khi gặp phải những khó khăn thì sẽ không thể thành công, không thể có được những thành tựu như ý muốn. Ngược lại nếu ta tích lũy đủ ý chí, nghị lực, nếu ta bền bỉ theo đuổi con đường mà ta đã vạch ra thì sẽ dễ dàng đạt được mục đích.
Bài thơ là lời tự động viên khích lệ của Hồ Chí Minh trong hành trình gian nan tìm con đường cứu nước cho dân tộc. Người tù ấy dù gặp phải muôn vàn lao khổ, dù bị giải từ nhà tù này qua nhà tù khác, giam cầm và áp bức thì Người vẫn dũng cảm và bền gan vững bước trên con đường của mình. Đây cũng là lời khuyên bảo đối với con người trên chặng đường đời của mình. Hãy biết nhẫn nại với những khó khăn mình gặp phải, nằm gai nếm mật, nếu không có những khó khăn hôm nay sao cảm nhận được thành quả mai sau tuyệt vời thế nào.
Đặc biệt là đối với học sinh, thế hệ rất dễ nản lòng, thối chí trước việc học tập của mình. Các bạn gặp khó khăn là dễ bỏ cuộc, chính vì vậy mà các bạn thường không đạt được thành quả của mình. Hãy nỗ lực hơn nữa, phấn đấu hết mình vì mục tiêu tương lai của bản thân.
